Aralıklar (Interval)

Aralık, iki nota arasındaki uzaklığı verilen isim. 2 oktav içerisinde düşünerek, mesala kalın do'da orta do'ya ve bir oktav üstündeki do'ya kadar olan aralıkta numaralandırılarak belirleniyor. Oktav üstündeki aralıklar “tansiyonlar” olarak adlandırılmakta ve bu konuyu daha sonra inceleyeceğiz. Aşağıda ilk önce majör dizi üzerindeki aralıkları yazıyorum. Sonra da bu seslerin arasında kalacak olan notaların kök ile bağlantılarını yazacağım.

(M: Majör m: minör P: Perfect [Tam] olmak üzere)

 

dikkat ederseniz do majördeki sesler bunlar, ve haliyle tüm majör dizilerde de aynı kural geçerli olacak örneğin; Sol Majör'de sadece Fa notasının diyez aldığını bilerek;

            Peki oktav içerisinde geriye kalan notalar ne olacak? Şöyle ki;

(aug: Augmented [artmış] dim: Diminished[azaltılmış] olmak üzere)

       Dikkat edilirse enarmonik dediğimiz yani F# ile Gb gibi aralıklar, köke olan uzaklıklarına göre isimlendirilmekte. F# denildiğinde fa sesinin 4lü uzaklıkta olduğunu ve diyez ile artırıldığını, Gb dediğimizde ise sol 5li bir aralıktan eksiltildiğini anlıyoruz. Daha açıklayıcı olmak için sol kök üzerinden de bakalım;

  tritone burada önemli: tritone bir diziyi tam ortadan böler yani C'dan F#'ya olan uzaklık F#'den C'ya olan uzaklığı eşittir. 

  

Aralık hesaplarken işimizi kolaylaştıracak küçük bir ipucu da şöyle;

  Görüldüğü üzere, 

          Do-La arası M6, La-Do arası m3 ikisinin toplamı bir Dokuzlu etmekte 

veya Do-Fa arası P4, Fa-Do arası P5 ikisinin toplamı bir Dokuzlu etmekte

veya  Do-Mi b arası m3, Mi b-Do arası M6 ikisinin toplamı Dokuzlu etmekte.

Tüm bu bilgilerin ötesinde double diminished ve double augmented denilen aralıklar var. Ancak çok çok nadir karşınıza çıkacağından burada değinmiyorum. Dilerseniz araştırırırsınız.

 
Son olarak;

 
Bu konu ne işimize yarar diyecek olursanız, hem dizi kurarken hem de akorları öğrenirken, en önemli şey aralıkları çok çok iyi bilmektir. O nedenle bu konu, armoninin temel taşı olarak işlev gösterir.

Kolay gelsin...