10 Temmuz 2012

Modal Değişim Akorları / Modal Interchange Chords (MDA ya da MI Akorlar)

Uzunca sayılacabilecek bir zamandan sonra tekrar merhaba :)

Siteyi takip eden var mıydı, hala kaldı mı bilemiyorum ama malum yaz ayları daha sakin geçtiğinden yazmaya devam ediyorum. Ümit ederim ki siz de benim gibi, bu geçen süre zarfında biraz daha çalışmışsınızdır. Yeni konulara geçme vakti geldi herhalde :)))

Benim "MI akor" olarak ağzıma yerleşen, türkçe telafuz edilmek istenirse modal değişim akoru denen akorlar, bir parçayı analiz ederken karşımıza çıkan, kısa süreli kulanıldığından parçanın tonunu değiştirmeyen fakat zenginleştiren, paralel tonlardan ödünç alınan akorlara verilen addır. Paralel ton dediğimizde, "C majör" bir parçada "C arm/mel/nat minörleri kastediyoruz.



Her zaman ki gibi bir de porte üzerinde görelim ne menem bir şey bunlar:

Majör dizi armonizasyonunu zaten biliyorduk:










Gelelim minörlere... Naturel Minör'den ödünç alabileceğimiz akorlar:










Melodik Minör'den gelebilecek akorlar:









Ve son olarak Armonik Minör'den gelen Modal Değişim akorlarımızı da yazalım:











Bu minvalde,

İncelediğimiz ya da yazdığımız parça, majör tondaysa paralel minörlerinden, minör tondaysa hangi minör olduğuna bakarak kalan diğer iki paralel minöründen ve majöründen akorlar ödünç alabiliriz.

Son olarak eklemek istediğim bir ayrıntı daha var.
Aslında bu paralel tonlardan ödünç alma işini majör dizideki tüm modlara uygulayabiliriz. Yani melodik minörden aldığımız gibi dorian ya da phrygian dan veyahut mixolydian ya da locrian gibi modlardan da alabiliriz. Ben size bu modlardan çıkacak 3 akor daha yazacağım.



Bu akorlara kimisi "sentetik" akor demekte.
"bIImaj7" phrygian modunun ikinci derecesinden,
"#IVm7b5" lydian modunun dördüncü derecesinden,
"bVIImaj7" de dorian modunun yedinci derecesinden ödünç alınabilen ve sık sık karşımıza çıkabilen akorlar.

Umarım eksik birşey bırakmamışımdır. Herkese kolay gelsin...

4 yorum:

Unknown dedi ki...

öncelikle çok tesekkürler bilgiler için :))ben subdominantların model interchange de nasıl kullanıldığını öğrenmek istiyordum..yardım ederseniz sevinirim

eby dedi ki...

biraz karışık olacak ama teoriyi hatırlayarak gidelim.

3 tip akor fonksiyonu var: tonik-subdominant-dominant. bunlarla 2 tip kadans oluşturabiliyoruz: subdominant-tonik veya dominant-tonik (ya da birarada kullanarak subdominant-dominant-tonik olarak). Subdominant adı üstünde dominant altı, bu nedenle dominant akorun yaratacağı gerilime hazırlayacak olan akor.

Bunları akılda tutarak:

Modal Değişim Akoru(MDA) kullanacaksak, her akorun üzerine kurulacak kadansı ayrı ayrı kontrol etmek gerekecek. Mesela C Majör bir parçada, bIIImaj7 (Ebmaj7) akoruna gitmek için bir kadans kuracaksam, bu da II-V-I kadansı olsun, çalmam gereken -natürel minörden kolayca ödünç alabileceğim, Fm7 - Bb7 - Ebmaj7 akorları olacaktır. Eğer melodik minör'den bu II-V-I kadansını kurmak için akor ödünç alsaydık, F7-Bm7b5-Ebmaj7#5 gibi bir diziliş ile karşılaşırdık. Teoriye aykırı bir görünümü olduğundan ister istemez akıl karıştırıyor. dominant-subdom.-subdom. gibi bir tını ortaya çıkacaktır, tonik'e çözmeden kadans yapılabilse de buradaki durumda tonik'e gizli de olsa çözülmediğinden kadans tanımına uymaz. (bIIImaj7#5'i subdominant tanımlıyorum çünkü lydian moduna daha yakın, #5 varsa #4'de vardır dizide, sentetik diziler farklı bir konu olabilir, ayrıca kimi teorilere göre de lydian modu tonik olarak kabul edilmektedir). Bir iyi örnek bir kötü örnek verdim. Kullanacağımız MDA akoruna IV-I kadansı ile gelecek olalım. yine bIIImaj7'ye geleceksem 4'lü üstünden bVImaj7'den gelebilirim. bu anlamda akor dizilimi, Abmaj7 / Ebmaj7 olacaktır.

Burada önemli bir ayrıntı var: biz bu akorları analiz ederken her ne kadar gideceğimiz akorla ilgili olarak kova-ok analizi yapıp kadansları belli ediyor olsak dahi(armonik analizin kağıt üzerinde nasıl yapıldığını sitede işlemediğimi sanıyorum), akorları tanımlarken MDA olarak aldıkları dereceleri yazıyoruz. Yani C majör bir parçada, Abmaj7 / Ebmaj7 gördüğümüzde bVImaj7 / bIIImaj7 olarak yazıyoruz. Ya da ilk örneğimize dönerek, MDA olduğuna kanaat getirdiysek, IVm7-bVII7-bIIImaj7 yazıyoruz ama II-V-I gördüğümüz için de kovamızı ve okumuzu yerleştiriyoruz.

Dediğim gibi, her akoru ayrı ayrı analiz etmek gerekir. Kendiniz parça yazarken, ekstrem durumlarla uğraşmak isteyebilirsiniz ama standardları analiz ederken çok da abartılı kullanımlarla karşılacağınızı zannetmiyorum. Ya da analiz ettiğiniz parça daha modern bir parçadır ve aslında kullandığınız yöntem doğru olmayabilir. Sadece biraz dikkat ve teorinin genel kabullerini bilerek hareket etmek yeterli olacaktır. Ha o da olmadıysa kulak en kuvvetli onay merciidir diye söylenegelir :) Ama orada da dikkatli olmak gerekir, çünkü her hangi bir bas yürüyüşü ile düşünüldüğünde her akor aslında bambaşka bir fonksiyona sahip olabilir. Yani ben Bm7b5'i G bas ile düşünürsem aslında G9 akoru tınlıyordur filan gibi.

Biraz karışık bir konu. Anlamadıysanız tekrar tekrar okuyun. Hala sorunuz olursa, tekrar tekrar sormaktan çekinmeyin lütfen. iyi günler.

Unknown dedi ki...

çok çok teşekkür ederim :) kafamda çok daha iyi netleşti..benim tam olarak merak ettiğim,uygulamak istediğim şey şu..ilk örnekte cmaj ın natural minöründen aldığınız Fm7 - Bb7 - Ebmaj7 akorlarını cmaj7 ye nasıl bağlayabilirim?ya da cmaj7 dizisinde olup cmajın diğer minör dizlerinde olmayan bir akora nasıl bağlayabilirim??tını farklı gibi geliyor böyle durumlarda ama aynı aileye mensup akorlar..emin olmamakla birlikte buna intermodulation denildiğini öğrendim..bill evans ın aynı adlı albümünü dinledim ve bahsettiğim durumu çok fazla kullanıyor..yardımcımcı olursanız çok sevinirim

Unknown dedi ki...

Teşekkürler, ben de çok faydalandım